Een dag voor het verschijnen van De Kozakkentuin in Nederland staat het Duitse weekblad Die Zeit (oplage 495.000) in een paginagrote recensie versteld van de kracht, de vertelwijze en de impact van Die Vergeltung, het vorige boek van Jan Brokken dat bij uitgeverij Kiepenheuer & Witsch in het Duits verscheen. Onder de titel Zerfallende Wahrheiten (Ineenstortende waarheden) komt Ursula März, chef van de literatuurbijlage, tot de conclusie dat ‘zelden de Tweede Wereldoorlog op zo’n concrete wijze zo dichtbij is gekomen.’ Ursula März ziet De vergelding als een literair boek, een Dokumentarroman, dat zich niettemin met niets laat vergelijken. Jan Brokken ‘gaat op fotografische te werk, tovert iedere torenspits, straatsteen, bocht in de dijk, glashelder voor ogen, en slaagt er tegelijkertijd in om een thrillerachtige spanning op te bouwen’. Met als gevolg dat iedere eenvoudige waarheid uiteenvalt in verschillende zienswijzen, dat iedere vrouw die zich met de bezetter inlaat haar eigen beweegredenen krijgt, iedere collaborateur zijn persoonlijke en ideologische motieven en iedere Duitse soldaat zijn eigen gezicht. Rhoon is een exemplarisch oord in tijden van oorlog geworden, concludeert Ursula März: ‘ Door het tot in de kleinste details gedetailleerde, hyperrealistische puzzelbeeld is een universeel beeld ontstaan van een dorp dat door een oorlog wordt verscheurd.’ Uiteindelijk bereikt Jan Brokken dat je als bij een foto denkt: ken ik, heb ik al duizend keer gezien, maar… nooit gevoeld en nooit begrepen.
