Voor Matthijs van Nieuwkerk was de Radio 4 uitzendingViertakt op Zaterdag zo verrassend dat hij al zijn opnames van Arthur Rubinstein in de vuilniszak heeft gedeponeerd. Vertelde hij Jan Brokken op het Boekenbal.
Aan de vooravond van de 200ste geboortedag van Frédéric Chopin was Jan Brokken op 27 februari 2010 te gast in de studio van Radio 4. Mark Brouwers interviewde hem over de invloed van Chopin op de muziek van Noord- en Zuid Amerika en de Caribische eilanden.
Voor de vaste lezers van Jan Brokken was het geen verrassing dat hij de meeste Chopin-vertolkers als te lieflijk en te zoetsappig afwees. Op de Antillen hoorde hij pas goed hoe onstuimig de oorspronkelijk mazurka eigenlijk was. ‘Als een echte vurige meeslepende dans.’ Hij schreef erover inWaarom elf Antillianen knielden voor het hart van Chopin.Na het verschijnen van de Poolse vertaling maakte hij met vier Antilliaanse componisten/pianisten een toernee door Polen. ‘Zo moet de mazurka klinken, hoorden we overal. Waarop ik vroeg: wie speelt die mazurka’s van Chopin dan volgens jullie wél zoals het eigenlijk moet? Meestal kreeg ik te horen: Ignaz Friedman.’
In Viertakt op Zaterdag verraste Jan Brokken met een oude opname van Ignaz Friedman. ‘Ik wist niet wat ik hoorde,’ was de reactie van Matthijs van Nieuwkerk. Zeker niet toen Jan Brokken direct daarop dezelfde mazurka liet horen, gespeeld door Arthur Rubinstein. Slappe was, vergeleken bij Friedman. Tijdens de uitzending bracht Jan Brokken de reusachtige invloed die Chopin uitoefende in kaart met totaal onbekende opnames van werken van Jan Gerard Palm, Louis Moreau Gottschalk, Scott Joplin (een wals, geheel in de stijl van Chopin), Ramón Delgado Palacios (een Venezolaan die zwoelste walsen van Zuid-Amerika componeerde). Om te eindigen met – en dat zal de vaste lezers van Jan Brokken evenmin verbazen – de door Youri Egorov gespeelde nocturne opus 72 nummer 1.
Na de uitzending kwamen via de websitewww.janbrokken.nl tientallen reacties binnen. Zoals deze van Anita V.: ‘Dank je wel voor de geweldige muziek die je voorViertakt op Zaterdag verzorgde. Het was een in alle opzichten grensverleggende uitzending. Ik heb genoten van het programma. Wat je aan het eind zei over Chopin vond ik prachtig geformuleerd: ‘Ja, zijn muziek is soms verdrietig. Maar Slavisch verdrietig.’
Luister hier de gehele uitzending.
